امکان‌سنجي فقهي تأمين مالي غيرمتمرکز با تأکيد بر نظام اقتصادي اسلام

 سال سيزدهم، شماره دوم، پياپي 26، بهار و تابستان 1401، ص 149 ـ 166

مقالة پژوهشي:
مصطفي کاظمي نجف‌آبادي/ استاديار گروه اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران     mostafakazemi@rihu.ac.ir
* محسن اميدوار/ دانشجوي دکتري اقتصاد اسلامي پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران
     omidvar@rihu.ac.ir
دريافت: 27/07/1401 ـ پذيرش: 14/09/1401

چکيده
همزمان با ابداع و گسترش رمزارزها، تأمين مالي غيرمتمرکز (Defi) مبتنی بر قراردادهای هوشمند برای اصلاح کارکرد واسطه‌هاي مالي و پولي (مانند بانک‌ها، کارگزاري‌ها و صرافي‌ها) ابداع شد. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به بررسی مشروعیت تامین مالی غیرمتمرکز و سازگری آن با اهداف نظام اقتصادی اسلام می‌پردازیم. بنا به یافته‌های تحقیق، وجود ربا در پلتفرم‌هاي وام‌دهي غيرمتمرکز، قطعي است. اما می‌توان با استفاده از عقد اجاره پول يا عقود مستحدثه، برای قفل کردن کيف پول در استخر نقدينگي، کارمزد در نظر گرفت. برای ارزیابی تاثیر تامین مالی غیرمتمرکز بر اهداف نظام اقتصادي اسلام  شامل رفاه، عدالت، رشد و امنيت اقتصادي، بررسی اثر این نوع تامین مالی بر حکمراني پولي، بخش واقعي اقتصاد، نابرابري، توسعه تجارت و فرآيند خلق پول بانکي ضروری است. بنا به یافته‌های تحقیق، استفاده از تامین مالی غیرمتمرکز در صورت طراحي بسترهاي اجرايي لازم براي کاهش مخاطرات آن مفید است. البته لازم است محيط آزمون (جعبه شني) مناسب براي سنجش خطاهاي اجرائي طراحي شود و براساس نتايج حاصل‌شده، سياست‌هاي بلند‌مدت پيشنهاد شود.

کليدواژه‌ها: رمزارز، توکن، تامین مالی غیرمتمرکز، قرارداد هوشمند، اقتصاد اسلامی.
طبقه‌بندي JEL: G21-O16