نحوه اثرگذاری رشد جمعیت بر رشد اقتصادی از دیدگاه اسلام (مطالعه موردی جمهوری اسلامی ایران) 

*محمد مطلبي فشاركي / دانشجوي دكتراي اقتصاد توسعه مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) m.motalebi1362@gmail.com
محمدجواد توكلي / دانشيار گروه اقتصاد مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)

چکیده
رابطه بین رشد جمعیت و رشد اقتصادی از جمله موضوعات مهمی در اقتصاد جمعیت است. در این مقاله به بررسی نحوه اثرگذاری رشد جمعیت بر رشد اقتصادی از دیدگاه اسلام می‌پردازیم. مطالعه موردی این بررسی رابطه بین رشد جمعیت و رشد اقتصادی در جمهوری اسلامی ایران است. از منظر اقتصاد اسلامی، رشد جمعیت می‌تواند باعث افزایش نرخ رشد اقتصادی شود. نتایج بررسی‌ها بر روی داده‌های اقتصادی کشور جمهوری اسلامی ایران، با بهره‌گیری از روش حداقل مربعات خطی (OLS) نشان داده شد که اثر تغییرات رشد جمعیت بر رشد اقتصادی دارای اثر معنی‌دار و مثبتی است. در این میان، اثر خالص صادرات، مصرف خصوصی و سرمایه‌گذاری به عنوان متغیر توضیحی رشد اقتصادی، دارای نتایجی معنی‌دار و در عین حال مثبت بر رشد اقتصادی هستند. البته اثر رشدجمعیت بر رشد اقتصادی در کوتاه مدت منفی است ولی در بلند مدت اثر آن مثبت شده است؛ چرا که با افزایش جمعیت در ابتدای بازه زمانی و بالفعل نشدن فعالیت نیروی انسانی، منجر به کاهش رشد اقتصادی کشور شده است. اما با این وجود، در بلندمدت مشاهده شد که نیروی انسانی به همراه ایجاد زیرساخت‌های متناسب با رشداقتصادی اثر مثبتی در کشور داشته و زمینه رشد اقتصادی را فراهم آورده است. 

واژگان کلیدی: رشدجمعیت، توسعه اقتصادی، پیشرفت اقتصادی، رشد اقتصادی، اقتصاد ایران.