مقايسة تطبيقي شاخص‌هاي متعارف ترکيبي رفاه با ديدگاه صدرالمتألهين

 سال چهاردهم، شماره اول، پياپي 27، پاييز و زمستان 1401، ص 83 ـ 105

مقالة پژوهشي
* سیدهادي عربي/ دانشيار گروه اقتصاد اسلامی، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه قم، قم، ایران      sh.arabi@qom.ac.ir
حسين بهرامي/ دانشجوي دكتري اقتصاد اسلامی، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه قم، قم، ایران     h.bahrami@stu.qom.ac.ir
دريافت: 22/02/1402 ـ پذيرش: 03/07/1402
چکيده
رفاه و بهروزي، يکي از مهم‌ترين آرمان‌ها و دغدغه‌هاي ملت‌ها و دولت‌هاست. بااين‌حال رويکردها و ديدگاه‌هاي متفاوت، طراحي و دسته‌بندي شاخص‌ها را متمايز مي‌کند. ازاين‌رو طراحي اجزاي اصلي و فرعي شاخص‌هاي رفاه و بهروزي و نوع دسته‌بندي‌ها مي‌تواند نقش مهمي در تبيين دقيق‌تر اين مقوله داشته باشد. اين پژوهش با هدف مقايسة تطبيقي شاخص‌ها و معيارهاي متعارف ترکيبي رفاه و استخراج شاخص‌هاي رفاه و بهروزي مبتني بر ديدگاه صدرالمتألهين نگاشته شده است. روش گردآوري اين پژوهش، کتابخانه‌اي و روش تحقيق نيز توصيفي ـ تحليلي و مشابهت‌سنجي مفهومي است. صدرالمتألهين رويکرد ويژه‌اي به مقولة رفاه دارد؛ وی رفاه و بهروزي را به دو بخش تقسیم می‌کند: بخش اخروي، شامل دو قسم علمي و عملي؛ و بخش دنيوي شامل نفس و شأنيت. نتايج مبتني بر شاخص‌هاي احصاشده از ديدگاه صدرالمتألهين حاکي از اين است که شاخص صدرا با شاخص پيشرفت واقعي 55 درصد، ميزان رفاه اقتصادي 35 درصد، شاخص رفاه اقتصادي 5/54 درصد، شاخص سلامت اجتماعي 8/58 درصد، شاخص سارلو 47 درصد، شاخص توسعة انساني 6/17 درصد، شاخص کيفيت زندگي 47 درصد، شاخص پيشرفت اجتماعي 8/36 درصد و شاخص لگاتوم 4/71 درصد اشتراک مؤلفه و همپوشاني مشابهت مفهومي داشته است.
کليدواژه‌ها: رفاه و بهروزي، شاخص‌هاي ترکيبي رفاه، شاخص ترکيبي رفاه از ديدگاه صدرالمتألهين.
طبقه‌بندي :JEL D69, D60