عقود اسلامي

سال دهم، شماره اول، پياپي 19، پاييز و زمستان 1397
 

محمد نصر اصفهاني / مربي دانشگاه خوارزمی    mnafr121@gmail.com
مهدی قائمی اصل / استادیار دانشگاه خوارزمی    m.ghaemi@khu.ac.ir
علی اصغر زارع کردیانی / کارشناس‌ارشد علوم اقتصادی گرایش بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی    alizarek69@yahoo.com
دريافت: 21/06/1397 ـ پذيرش: 08/11/1397

چکيده
در نظام بانكي بدون ربا، عقود اسلامی به دلیل ماهیت عملیاتی و تعاملی با بخش¬های اقتصادی، می¬توانند به هدایت و سامان¬دهی بخش¬ حقیقی اقتصاد كمك كنند. در اين مقاله به بررسي تأثير تسهيلات بانكي در چارچوب عقود اسلامي جعاله، فروش اقساطی، مشارکت حقوقی، مشارکت مدنی و مضاربه بر ارزش افزوده بخش¬های مسکن و صنعت و معدن مي‌پردازيم. بدین منظور با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری بیزین تاثير تسهيلات بانكي با استفاده از عقود مزبور بر ارزش افزوده بخش¬های ذکر شده با توجه به متغیرهای سطح عمومی قیمت¬ها، نرخ ارز و درآمد نفتی طی دوره زمانی 1385-1394 برازش شده است. بر اساس نتایج تحقيق، تسهیلات بانکی در چارچوب عقد مشارکت حقوقی بر بخش¬های مسکن و صنعت و معدن تأثیر معنی¬داری ندارد؛ ولی تسهیلات جعاله، مشارکت مدنی، فروش اقساطی و مضاربه بر تمام بخش¬های اقتصادی مورد نظر، تأثیر مثبت و معنی¬داری دارند. لزوم اصلاح چارچوب تسهیلات مشارکت حقوقی، تقویت تسهیلات جعاله و مشارکت مدنی به ترتیب در بخش¬های مسکن و صنعت و معدن، تقویت تسهیلات مضاربه و فروش اقساطی در اين دو بخش، جزء دلالت¬ها و پیشنهادهای پژوهش به‌شمار می¬روند.
کلیدواژه‌ها: قراردادهای بانکی، بانكداري اسلامي، عقود اسلامي، افزوده بخش¬های اقتصادی، الگوی خودرگرسیون برداری بیزین
طبقه‌بندی JEl: E5، E6، G2.