اقتصاد مقاومتي

سال دوازدهم، شماره دوم، پياپي 24، بهار و تابستان 1400، ص 91 ـ 110

مقالة پژوهشي:
حسين رضائي  /استاديار گروه اقتصاد دانشگاه پيام نور سمنان    hrezaee@pnu.ac.ir
دريافت: 1400/1/14 ـ پذيرش: 1400/6/1

اميد ايزانلو / دانشجوي دکتري اقتصاد مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره    omidezanlo@gmail.com
* محمدجواد توکلي / دانشيار گروه اقتصاد مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره    tavakoli@iki.ac.ir
دريافت: 15/07/1399 ـ پذيرش: 28/12/1399
چکيده

* مجيد كافي / استاديار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه    mkafi@rihu.ac.ir
سیده مرضیه شعاع هاشمی خمامی / دانشجوی دکترای مطالعات زنان و خانواده، دانشگاه ادیان و مذاهب    mhashemi@rihu.ac.ir
شهلا گنجی / کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران    shahlaganji6@gmail.com
دريافت: 28/01/1399 ـ پذيرش: 03/06/1399

چكيده
رابطة توسعة اجتماعي و اقتصاد مقاومتي، موضوعي دوسويه است. اما در يك ساده‌سازي براي بررسي بهتر اين رابطه فرض بر اين گذاشته شده است كه توسعة اجتماعي برپایه مبانی اسلامی، مسير تحقق اقتصاد مقاومتي است. بر اساس اين فرض، اين مقاله به دنبال الگاريتم، مدل و روش بررسي مسيرهاي اين تأثيرگذاري است. ازاين‌رو، پس از بررسي ادبيات نظري تحقيق، به مؤلفه‌هاي مدل پرداخته شده و با تجميع آنها، مدل بررسي به دست آمده است. يافته‌هاي پژوهش حاكي از اين است كه، مدل به دست آمده داراي چهار متغير ورودي، يك متغير خروجي و سه لايه پنهان است. در لاية پنهان اول، ده گره، در لاية پنهان دوم، شش گره و در لاية پنهان سوم، دو گره وجود دارد. از آنجا كه مدل با شش ورودي به دست آمده است. روش بررسي آن روش شبكه عصبي مصنوعي شناخته شد كه هم قدرت بررسي همزمان ورودي‌هاي متعدد را دارد، و هم قدرت پيش‌بيني احتمالات ديگر كه در تحقيق ديگر بايد به آن پرداخته شود را دارا مي‌باشد.
كليدواژه‌ها: توسعة اجتماعي، اقتصاد مقاومتي، رشد اقتصادي، شبكه عصبي مصنوعي، شاخص‌هاي توسعة اجتماعي.
طبقه‌بندي JEL: O15, B49, P4.
 

سال يازدهم، شماره اول، پياپي 21، پاييز و زمستان 1398

*سیدحسین حسینی / دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه امام صادق علیه السلام    sho.hosseini@chmail.ir
محمد سلیمانی / استادیار گروه اقتصاد سياسي دانشگاه امام صادق علیه السلام    solimani@isu.ac.ir
دريافت: 07/05/1398 ـ پذيرش: 13/09/1398

چکيده
ازآنجاکه يکي از ارکان اقتصاد مقاومتي، مردمی شدن اقتصاد است، لازم است الگوی مشخصی از این رکن و ابعاد آن ارائه گردد. امام خميني ره با اتكا به این الگو، توانستند ظرفيت‌هاي مردم را در برخی عرصه‌های اجتماعی، شکوفا كرده و از آن براي تحقق اهداف انقلاب اسلامي کمک بگیرند. ازاين‌رو، رجوع به اندیشه ایشان جهت درک و طراحی الگوی مذکور، ضروری به نظر می‌رسد. اين مقاله، تلاش دارد تا به این سؤال پاسخ دهد که بر اساس اندیشه امام خمینی ره، مشارکت مردم در اقتصاد چه الگویی دارد؟ براي پاسخ به این سؤال، به کمک روش «نظریه‌پردازی داده‌بنياد»، بیانات ایشان در صحیفه نور، مورد بررسی قرار گرفت. پس از تجزیه‌و‌تحلیل و کدگذاری داده‌های حاصل از بیانات ایشان، الگوی مذکور، در قالب یک الگوی بصری و با تأکید بر مقوله محوری، شرایط علّی، زمینه‌ای و مداخله‌گر، حوزه‌های راهبردی و پیامدها ارائه شد. بر اساس اين مدل، براي مشارکت مردم در اقتصاد، ضمن هوشياري از دسيسه‌هاي دشمن، بايد شرایط علّی مشارکت مردم در اقتصاد را تقویت و شرایط زمینه‌ای آن را فراهم کرد تا فرایند مشارکت مردم در اقتصاد محقق شود. 
کليدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتي، امام خميني ره، مردم‌بنياني، مشارکت مردمی.
طبقه‌بندی JEL: A19, D29, P4
 

سال يازدهم، شماره اول، پياپي 21، پاييز و زمستان 1398

محمدجمال خلیلیان اشکذری / دانشیار گروه اقتصاد مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره    m_khalil411@yahoo.com
دريافت: 25/05/1398 ـ پذيرش: 04/10/1398

چکيده
برنامه‌ريزي براي تحقق رونق توليد در جمهوري اسلامي ايران نيازمند بررسي عوامل موثر بر آن است. در اين مقاله با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی به بررسی موانع، راهبردها و الزامات رونق تولید در کشور مي‌پردازيم. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه رونق توليد در كشور با پنج مانع عمده شامل وابستگی اقتصاد کشور در زمینه‌های مختلف، عملکرد بانک‌ها در اعطای تسهیلات، قاچاق و واردات بی‌رویه، خطاهای مدیریتی در فضای اقتصاد سیاسی کشور و فقدان شفافیت در تولید روبرو است. براي مقابله با اين موانع راهبردهايي همچون متناسب‌سازي نظام آموزشی با اقتضائات رشد و رونق تولید، دانش بنیانی و اجرای نسخه‌های بومی، کنترل بازار پول و سرمایه، هزینه‌دار کردن فعالیت‌های اقتصادی زائد و غیرمفید، مدیریت اقتصاد کشور براساس اصول اقتصاد مقاومتی و ایجاد بانک جامع اطلاعات اقتصادی قابل استفاده است. تحقق اين راهبردها مستلزم اقداماتي همچون تقويت نگاه انقلابی و مدیریت جهادی مسئولان و مجریان می‌باشد. همچنين با توجه به امکانات و فرصت‌های موجود در کشور، اتخاذ راهبردهایی با هدف ایجاد رونق‌ در تولید، امری ممکن و قابل دستیابی است.
کلیدواژه‌ها: رونق تولید، جمهوري اسلامي ايران، اقتصاد مقاومتي.
طبقه‌بندي JEL: D20, N1, O53, P4
 

سال ششم، شماره اول، پياپي 11، پاييز و زمستان 1393

محمدنقي نظرپور / دانشيار گروه اقتصاد دانشگاه مفيد                                                   nazarpur@mofidu.ac.ir .

يحيي لطفي‌نيا / كارشناس ارشد اقتصاد اسلام دانشگاه مفيد                                        Yaya.lotfinia@yahoo.com

دريافت: 26/5/1393 ـ پذيرش: 11/11/1393

چكيده

در چندسال اخير بحث «اقتصاد مقاومتي»، براي مقابله با فشارها و تهديدهاي اقتصادي جبهة استكبار جهاني عليه كشورمان، از سوي مقام معظم رهبري به ادبيات اقتصادي كشور وارد شد. هدف از طرح اين موضوع، دستيابي به اهداف اقتصادي چشم‌انداز بيست‌ساله كشور مي‌باشد، در شرايطي كه كشور با انواع فشارها و تحريم‌ها مواجه است، به‌گونه‌اي كه اقتصاد مستمراً رشدي درون‌زا، با ثبات و پايدار خود را تجربه و دچار ركود نگردد. دستيابي به چنين رشدي، مستلزم افزايش نرخ پس‌انداز، نرخ سرمايه‌گذاري و هدايت بهينه نقدينگي به سمت فعاليت‌هاي مولد اقتصادي است. در اين زمينه، بازارهاي مالي نقش مهمي در كمك به بخش واقعي اقتصاد در دستيابي به اهداف خود بر عهده دارند. اين مقاله براي ارائه روش‌هايي مؤثر براي پياده‌سازي سياست‌هاي كلي اقتصاد مقاومتي، با استفاده از روش توصيفي و تحليل محتوا به بررسي نقش بورس اوراق بهادار در تحقق سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي مي‌پردازد. بر اساس يافته‌هاي پژوهش، بورس اوراق بهادار از طريق تأمين مالي شركت‌هاي دانش‌بنيان، واگذاري بنگاه‌هاي دولتي در قالب عرضه سهام حمايت از توليد، عرضه كالاهاي استراتژيك در بورس تخصصي كالا و بين‌المللي شدن خود در تحقق سياست‌هاي كلي اقتصاد مقاومتي نقش بسزايي دارد.

كليدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتي، بورس اوراق بهادار، بورس‌هاي تخصصي كالا، تأمين مالي، سهام حمايت از توليد.