سال يازدهم، شماره اول، پياپي 21، پاييز و زمستان 1398
حسن‌آقا نظري / استاد گروه اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه hnazari@rihu.ac.ir
* محمد بيدار / دکتري فلسفة اقتصاد اسلامي مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره bidar.mohamad@yahoo.com
دريافت: 12/05/1398 ـ پذيرش: 04/10/1398
چکيده
مبحث «علم دینی»، یکی از نقاط چالش‌برانگیز در ادبیات دین‌پژوهی دهه‌های اخیر به‌شمار می‌رود. نظریه‌های متفاوتی از سوی اندیشمندان مسلمان، دربارۀ چیستی، امکان‌پذیری، روش‌شناسی و تحقق آن مطرح شده است. «علم اقتصاد اسلامی» نیز به‌عنوان یکی از مصادیق مهم علم دینی انسانی، از این جریان مستثنا نیست. برخی متفکران، هویت علمی اقتصاد اسلامی را قبول داشته و برخی دیگر، درصدد انکار آن برآمده‌اند. در اين مقاله با استفاده از روش تحليلي به بررسي امکان‌پذیری علم اقتصاد اسلامی مي‌پردازيم. بنا به فرضیه تحقیق، گروه عمده‌ای از گزاره‌های اقتصاد اسلامی، علاوه بر داشتن ماهیت مکتبی، از هویت علمی نیز برخوردارند. گزاره‌های مزبور، محتوای علم اقتصاد اسلامی را تشکیل می‌دهند. بر اساس يافته‌هاي تحقيق، امكان‌پذيري علم اقتصاد اسلامي را مي‌توان با توجه به سه دليل ضرورت اقتصاد اثباتی برای تحقق آرمان‌های مکتبی اسلام، وجود گزاره‌های اقتصاد توصیفی در منابع نقلی اسلام و تأثیر مبانی و اصول مکتبی اسلام در رفتارهای اقتصادی اثبات كرد.
کلیدواژه‌ها: علم اقتصاد، اقتصاد اثباتی، مكتب اقتصادي اسلام، علم اقتصاد اسلامی.
طبقه‌بندي JEL: B49, P4.
