سال دوم، شماره دوم، پياپي چهارم، بهار و تابستان 1390، صفحه 57 ـ 80
Ma'rifat-i Eghtesadi, Vol.2. No.2, Spring & Summer 2011
محمدجواد محقق**
چكيده
امروزه ارزيابي عملکرد و يا مديريت عملکرد در مجموعه‌ها و موسسات مالي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. ابداع شيوه‌هاي نوين ارزيابي عملکرد در موسسات مالي و اعتباري گواه اين مدعا است. به کمک فرآيند ارزيابي عملکرد قادر خواهيم بود تا اطلاعات مفيد و سودمندي در خصوص چگونگي انجام موثر امور در جهت اهداف تعيين شده به دست آوريم. بررسي مدل‌هاي ارزيابي عملکرد و نيز مطالعات صورت گرفته در اين خصوص نشان مي‌دهد که پيرامون «شاخص ارزيابي عملکرد نظام بانکداري اسلامي» تلاش شايسته‌اي صورت نگرفته است. از همين رو، نوشتار حاضر در پي پاسخ به اين پرسش کليدي، به روش توصيفي و تحليل محتوا، با معرفي «شاخص ربا» گامي را در جهت تدوين «شاخص جامع بانکداري اسلامي» بر مي‌دارد. فرضيه اساسي اين مقاله آن است كه يكي از راه‌هاي اندازه گيري وجود ربا در نظام بانكي توجه به موارد حيله‌هاي ربوي در قرادادهاي بانكي است. براي اين منظور، در اين نوشتار با طراحي جدولي که نشان‌دهنده درجه انحراف قراردادهاي بانکي از حيث ربوي بودن است، و نيز با پيشنهاد دو نسبت «نسبت ارزش قراردادهاي ربوي» و «نسبت سود حاصل از ربا»، رهيافتي نو براي تدوين شاخص ربا در بانکداري اسلامي ارائه مي‌شود.
كليدواژهها: ربا، حيل ربا، بانکداري اسلامي، شاخص، شاخص ربا
طبقه‌بندي JEL: C43, E4, E5
